14760307BER00

1476, March 7

Bergen

The bishop of Bergen and the master of the royal chapter declare their support in favour of Hanseatic merchant Johannes Mønik and skipper Johannis Rørembergh, who have been robbed in Iceland by English merchants, and demand that this should not go unpunished.

Created for and published on the HANSdoc website of the German Maritime Museum, Bremerhaven, by Bart Holterman in the context of the research project Between the North Sea and the Norwegian Sea: interdisciplinary Studies of the Hanse. Licensed CC BY.

Copenhagen, Rigsarkivet

Bartholins safn E, 108-112

Transcript from a lost parchment codex from Bergen

Latin

Facsimile not (yet) available

Diplomatarium Norvegicum 3:914
Diplomatarium Islandicum 6:66
Thorkelin, Analecta quibus historia, pp. 142-146

Universis et singulis serenissimis, illustribus, inclytis, claris, ingenuis, nobilibus, strenuis, fulgidis, providis, circumspectis, discretis principibus, regibus, ducibus, comitibus, baronibus, militibus, decurionibus, armigeris, magistratibus, potestatibus, proconsulibus, consulibus, civibus, burgensibus Johannes sola dei miseratione episcopus Bergensis et Torstanus præpositus ecclesiæ duodecim Apostolorum Bergis, magister capellarum regni Norvegiæ, civitatis ejusdem, salutem et acceptæ potestatis gracia inopum et oppressorum injurias veritate propulsare. Etsi multis et magnis clarissimi quique viri laudibus efferantur in coelum qui pro tuendis sociis et subiectis populis, malis quandoque viris et improbis civibus salutem suam alacres devoverunt et mortibus frequenter et periculis sese objectarunt intrepidi, quas laudes quæue præconia assequi credimus, qui coelestis patriæ cives eripuerint et liberaverint a deripientibus eos, perpetuis laudis titulis insignire dubium non est. Quibus a deo honos indeficiens pro beneficiis et habitaculum, regnum et imperium spondetur æternum in coelis. Nimirum cum veritas ipsa pauperum et miserabilium personarum regnum coelorum proprium esse asserat et dei filios nominat scriptura, quos corripit et castigat, nichilo minus licet pro varietate terrarum atque distantia singulas quique mortalium sortiantur nationes et gentium nomina tamen concives et socii deputandi sumus, qui orbem habitamus eundem et sub eodem domino communem degimus vitam, atque eundem spiramus aerem et præcipue qui eisdem sumus initiati sacris, credentes in dominum Jesum Christum, in quo non distinctio Judæi et Græci; quapropter omnium parens deus in coelis ab uno parente omne mortalium genus prodire volebat in terris, ut esset pacis et unitatis inter fratres immortale bonum. Nulla præterea in ministranda iustitia civium vel externorum habenda ratio est, quoniam qui impunitatem suorum in perditis et malis actibus procurant, dirimunt hii communem humani generis societatem, qua perempta, beneficentia, humanitas, innocentia, pax et iustitia ceteræqve virtutes intereant necesse est et universale sequi dissidium. Quocirca præsentium lator, Johannes Mønik, mercator de Hensa, veritatis sibi testimonium tanquam christianæ reipublicæ civi de dampnis et iniuriis nuper sibi per Anglos illatis, per nos sibi humiliter exhiberi postulavit, speciali nempe licentia fultus et salvo conductu serenissimi principis et domini nostri regis munitus, pro repetendis quibusdam debitis suis in Jislandiam navigavit, ubi a quibusdam Anglicis mercatoribus Hyllensis et Brystovensis civitatum incolis, qui terram Jislandiæ contra libertates et privilegia sua, inibitionibus regiis parvipensis, piscandi et mercandi gratia adeunt post firmatas treugas inter Anglicos et communitates Hansæ, et sopitis utrinque litibus nequiter et inique extitit spoliatus rebusque omnibus et fortunis nudatus, et adductis in medium duobus fidedignis testibus medio iuramento ipsorum probavit, se infrascriptis rebus spoliatum, qui testes præsentes erant et spolium committi et res abstrahi oculis intuebantur.

Et primo spoliatus hic anno domini mo cdo lxx iiij in octaua apostolorum Petri et Pauli spoliatus est quatuor milibus piscium et sex petris burelli, vulgariter spytingh dictis, quorum quilibet sexaginta tenet ulnas. Anno vero sequenti in festo sancte Mariæ Magdelenæ abstulerunt ei violenter de navi cuiusdam Johannis dicti Rørembergh duodecim milia piscium, quadringentos quinquaginta rækklingh, quatuor tonnas focinæ pinguedinis in unguentum resolutæ, quæ penes nos vulgariter lyse dicitur, centum vulpinas pelles, tres saccos refertos plumis, centum skatthe sexaginta raffua, sex petras burelli quantitatis superius memoratæ. unde et ex hoc plurima incommoda et dispendia perpessus ad extremam usque devenit inopiam nilque sibi fere est præsidii, ni sibi subvenerit in brevi deus ex alto, æquitatis quoque et iustitue zelatores de raptoribus condignam sibi satisfactionem procuraverint. Quamobrem ærumpnæ et miseriarum suarum crebris quassati stimulis maiestates, magnificentias, excellentias, dominationes, clementias, dignationes, humanitates et industrias vestras obnixius rogamus et maiorem in modum quo possumus requirimus, et in visceribus Jhesu Christi vehementius obsecramus, quatinus memores crediti vobis a deo imperii, quod ad vindictam maleficorum, bonorum vero patrocinium suscepistis attendite ne [........]1 reciperitis precipue hii quorum interest talium excessus corrigere et civium suorum perditos mores emendare, huic miserabili præsentium latori, dignemini pro dampnis, spoliis et iniuriis, molestiis et gravaminibus iustitiam ministrare, inanem et vacuum eundem nequaquam permittatis abire, scientes quoniam deus iudex est iudicans pro mansvetis terræ; sitientes quoque et esurientes iustitiam sacræ literæ beatos prædicant, quibus copiosa merces est in coelis, quicquid enim ex minimis boni fecerimus, redemptor noster sibi factum deputat. Jn evidentiam vero et testimonium singulorum suprascriptorum secreta nostra præsentibus duximus appendenda. Datum Bergis anno domini

mo cdo lxx sexto, nonas Marcias.

Transcript copied from Diplomatarium Norvegicum